Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Lunaria annua & Gentiana lutea

fotò
fotò
Mounedo-dóu-Papo

Lunaria annua

Brassicaceae Cruciferae

Àutri noum : Erbo-de-la-routo, Desferro-miòu, Desferro-mulet.

Noms en français : Monnaie-du-Pape, Lunaire annuelle.

Descripcioun :
La mounedo-dóu-Papo es uno planto coumuno que se rescontro en ribo d'aigo e dins lis endré un pau fres. L'estiéu s'arremarco emé si fru que n'en soubro que la membrano dóu mitan, nacrado, après la cabusso di grano. Pèr acò es esta douna lou noum de mounedo. Fau saupre qu'aquesto planto èi naturalisado en Prouvènço.

Usanço :
Li jóuini brout soun manja en Bousnìo. Flour, fueio e fru soun tambèn manjadis mai pulèu amar. S'adoubo un bon tè emé li grano grasihado (F. Couplan, op.cit. p. 316).

Port : Erbo
Taio : 30 à 80 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Renadivo mounoucarpico

Gènre : Lunaria
Famiho : Brassicaceae
Famiho classico : Cruciferae

Ordre : Brassicales

Coulour de la flour : Roso
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 2 à 4 cm
Flourido : Printèms

Sòu : Ca-Si
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Abriéu à jun

Liò : Ribo d'aigo - Bos fres - Sebisso - Escoumbre e proche dis oustau
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Éuroupo-Èst
Ref. sc. : Lunaria annua L., 1753

fotò
fotò
Genciano

Gentiana lutea

Gentianaceae

Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.

Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.

Descripcioun :
La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.

Usanço :
Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).

Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae


Ordre : Gentianales

Coulour de la flour : Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido : Estiéu

Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre

Liò : Pasquié - Prado umido - Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
ges
ges
ges
ges
ges
C
C
CC

Lunaria annua & Gentiana lutea

C
R
RR
CC
CC
RR
R
R

Coumpara Mounedo-dóu-Papo emé uno autro planto

fotò

Coumpara Genciano emé uno autro planto

fotò